دیفن هیدرامین

موارد و مقدار مصرف:
الف) رینیت كهیر ، علائم آلرژی، بیماری مسافرت، پاركینسون.
بزرگسالان و كودكان بزرگتر از 12 سال: از راه خوراكی، ‌مقدار 50-25 میلی گرم 3 الی 4 بار در روز برحسب نیاز، مصرف می شود و یا مقدار 50-10 میلی گرم تزریق وریدی ‌یا به طور عمیق تزریق عضلانی می شود.
كودكان: كودكان كمتر از 12 سال و وزن بیش از 10 كیلوگرم 25- 5/12 میلی گرم به صورت خوراكی روزی 3 الی 4 بار و یا mg/kg 5 در روز در دوزهای منقسم.
روش دیگر تنظیم دوز دارو در كودكان:
کودکان بین 2 الی 6 سال : mg 25/6 از دارو هر 4 تا 6 ساعت حداکثر 5/37 میلی گرم.
کودکان بین 6 الی 12 سال : mg 25-5/12 از دارو هر 4 تا 6 ساعت حداکثر 150 میلی گرم.
ب) سرفه خشك ـ بزرگسالان: از راه خوراكی، مقدار 25 میلی گرم هر 6-4 ساعت مصرف می شود.
كودكان 12-6 ساله: از راه خوراكی، مقدار 5/12 میلی گرم هر 6-4 ساعت مصرف می‌شود. حداكثر مقدار مصرف mg/day 75 است.
كودكان 5-2 ساله: از راه خوراكی، مقدار 25/6 میلی گرم هر 6-4 ساعت مصرف می‌شود. حداكثر مقدار مصرف mg/day 25 است.
مكانیسم اثر
اثر ضدهیستامین: ضدهیستامینها بر روی عضلات صاف نایژه ها، دستگاه گوارش، رحم و عروق بزرگ خونی با هیستامین برای گیرنده های هیستامینی H1 رقابت می كنند؛ این داروها با پیوند به گیرنده های سلولی، از دستیابی هیستامین به این گیرنده ها جلوگیری كرده و موجب سركوب نشانه های آلرژیك ناشی از هیستامین می‌شوند. ‌هرچند كه آنها از آزادسازی هیستامین جلوگیری نمی كنند.
اثر ضد سرگیجه حقیقی، ضد استفراغ و ضد دیسكینزی: اثر ضد موسكارینی مركزی. ضد هیستامینها احتمالاً مسئول این اثرات دیفن ‌هیدرامین است.
اثر ضد سرفه: دیفن هیدرامین با اثر مستقیم بر روی مركز سرفه، رفلكس سرفه را فرو می نشاند.
اثر تسكین بخش: مكانیسم اثر مضعف CNS آن مشخص نیست.
اثر بی حس كننده: دیفن هیدرامین از لحاظ ساختمانی مشابه بیحس كننده های موضعی بوده و از شروع و انتقال تكانه های عصبی جلوگیری می كند. این عمل احتمالاً منشأ اثرات بیحس كننده موضعی دارو است.

موارد منع مصرف و احتیاط:
تداخل دارویی
داروهای مهار كننده MAO اثرات ضدكولینرژیك این دارو را طولانی می‌سازد. داروهای سركوب كننده CNS مانند باربیتوراتها، ‌داروهای خواب آور و آرامبخشها ممكن است باعث تضعیف مضاعف CNS شوند. با احتیاط استفاده نمایید.

تداخل دارویی:
اثر بر آزمایشهای تشخیصی
مصرف دیفن هیدرامین باید چهار روز قبل از انجام آزمونهای پوستی تشخیصی قطع شود. ضد هیستامینها می توانند موجب جلوگیری، كاهش یا مخفی ماندن پاسخهای مثبت آزمون پوستی شوند.
ممكن است باعث كاهش هموگلوبین، پلاكت و گلبول سفید خون شوند.

مکانیسم اثر:
فارماكوكینتیك
جذب: از دستگاه گوارش به خوبی جذب می شود. زمان شروع اثر دارو طی 30-15 دقیقه و حداكثر اثرات آن طی 4-1 ساعت حاصل شده 4 الی 8 ساعت ادامه می یابد.
پخش: به طور گسترده در سرتاسر بدن، از جمله CNS، انتشار می یابد. از جفت عبور كرده و در شیر ترشح می شود. تقریباً 82 درصد به پروتئین پیوند می یابد.
متابولیسم: حدود 60-50 درصد از یك نوبت مصرف خوراكی ، ‌قبل از رسیدن به دستگاه گردش خون عمومی (اثر اولین عبور)، در كبد متابولیزه می شود. در حقیقت، تمام داروی جذب شده طی 48-24 ساعت در كبد متابولیزه می شود.
دفع: نیم عمر دفع پلاسمایی دیفن هیدرامین حدود 9 الی 5/2 ساعت است. این دارو و متابولیتهای آن عمدتاً از طریق ادرار دفع می شوند.

فارماكوكینتیك:
موارد منع مصرف و احتیاط
موارد منع مصرف: حساسیت مفرط شناخته شده به این دارو یا ضد هیستامینهای دیگر با ساختمان شیمیایی مشابه (مانند كلماستین) ؛ طی حملات حاد آسم (موجب غلیظ شدن ترشحات نایژهای می شود)، ‌مصرف داروهای مهاركننده مونوآمین اكسیداز (MAO) طی دو هفته اخیر.
شیردهی، نوزادان و كودكان نارس متولد شده ( premature)
موارد احتیاط: آسم، هایپرتانسیون، بیماری ایسکمیک قلب، گلوکوم، هایپرپلازی خوش خیم، هایپرتیروئیدی و انسداد پلورودئودنال.

اشكال دارویی:

Injection: 50 mg/ml
Tablet: 25mg
Capsule, Gelatin Coated: 25mg
Solution: 12.5 mg/5ml

اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندی فارماكولوژیك: آنتی هیستامین مشتق اتانول آمین نسل اول.
طبقه‌‌بندی درمانی: ضدهیستامین (آنتاگونیست گیرنده H1)، ضد استفراغ و ضد سرگیجه حقیقی، ضدسرفه، خواب آور، بیحس كننده موضعی، ضد دیسكینزی (آنتیكولینرژیك، آرام بخش).
طبقه‌بندی مصرف در بارداری: رده B
ملاحظات اختصاصی
علاوه بر ملاحظات مربوط به تمامی ضدهیستامینها، ‌رعایت موارد زیر نیز توصیه می شود:
1- دیفن هیدرامین تزریقی با اكثر محلولهای تهیه شده برای تزریق وریدی سازگاری دارد، ولی با بعضی از داروها نیز ناسازگار است. سازگار بودن داروها قبل از مخلوط كردن باید بررسی شود.
2- برای جلوگیری از تحریك، محلهای تزریق را باید تغییر داد. تزریق عضلانی دارو به طور عمیق و در داخل عضلات حجیم تجویز می شود.
3- شایع ترین عارضه جانبی طی اوایل درمان خواب آلودگی است، اما معمولاً با ادامه مصرف دارو از بین می رود.
4- محلولهای تزریقی و الگزیر دارو به نور حساسیت دارند و باید از نور محافظت شوند.
نكات قابل توصیه به بیمار
1- به بیمار بیاموزید خواب آلودگی در حین مصرف این دارو بسیار شایع است ولی با ادامه مصرف از شدت آن كاسته خواهد شد.
2- برای پیشگیری از بیماری مسافرت بیمار می بایست دارو را 30 دقیقه قبل از حركت و بعد از آن قبل از هر غذا و خواب (هر 4 تا 6 ساعت) مصرف كند.
2- به بیمار بیاموزید از در معرض آفتاب قرار گرفتن به مدت طولانی خودداری كند.
4- به بیمار بیاموزید در صورتی كه بیخوابی (كه به منظور آن دارو تجویز شده است) بیش از 2 هفته ادامه پیدا كرد با پزشك خود تماس بگیرد.
5- به بیمار تأكید كنید در هنگام مصرف این دارو از مصرف سایر داروهای بدون نسخه كه ممكن است حاوی این دارو باشند خودداری كند و قبل از مصرف با داروساز خود مشورت نمایند.
مصرف در سالمندان: بیماران سالخورده نسبت به عوارض جانبی ضد هیستامینها حساس تر هستند و بخصوص نسبت به جوانان، درجات بیشتری از سرگیجه، رخوت، هیجان مفرط، ‌خشكی دهان، و احتباس ادرار را متحمل می شوند. نشانه ها معمولاً به كاهش مقدار مصرف دارو پاسخ می دهند.
مصرف در كودكان: دیفن هیدرامین نباید در شیرخواران زودرس یا تازه متولد شده مصرف شود. شیرخواران و كودكان (بخصوص كوچكتر از شش سال) ممكن است در معرض هیجانات مفرط متناقض قرار گیرند.
مصرف در شیردهی: ضدهیستامینها نباید در دوران شیردهی مصرف شوند. اكثر این داروها در شیر ترشح می شوند و شیرخواران رادر معرض خطر هیجانات غیر معمول قرار می دهند. شیرخواران زودرس بخصوص در معرض بروز تشنج قرار دارند.
عوارض جانبی
اعصاب مركزی : خواب آلودگی، رخوت، ‌سرگیجه، اختلال در حفظ تعادل، سردرد، بیخوابی، ‌بیقراری، سرگیجه حقیقی (در كودكان)، تب، آتاكسی، ‌هیجان، تشنج.
قلبی ـ عروقی: افت فشار خون ، طپش قلب ، ‌تاكیكاردی،.
پوست: حساسیت به نور، كهیر.
چشم، حلق، بینی: تاری دید، دوبینی، ‌خشكی بینی و گلو، ‌وزوز گوش.
دستگاه گوارش: خشكی دهان، تهوع، ‌استفراغ، اسهال، ‌یبوست، ناراحتی اپیگاستر، بی اشتهایی.
ادراری ـ تناسلی: تكرار ادرار، سوزش ادرار، ‌احتباس ادرار.
خون: لكوپنی، آگرانولوسیتوز، آنمی و ترومبوسایتوپنی.
تنفسی: احساس فشار در قفسه سینه، خسخس، ترشحات نایژه‌ای غلیظ، آنافیلاكسی، احتقان بینی.
مسمومیت و درمان
تظاهرات بالینی: خواب آلودگی (شایع)، حملات تشنجی، ‌اغما، ضعف تنفسی (با مقدار مصرف فوق العاده زیاد)، نشانه های ضدكولینرژیك (خشكی دهان، ‌برافروختگی پوست، مردمكهای گشاد و ثابت)، نشانه‌های گوارشی (بخصوص در كودكان).
درمان: در صورت هوشیار بودن بیمار، ‌باید با شربت ایپكا بیمار را وادار به استفراغ كرد ‌و به دنبال آن، برای كاهش جذب بیشتر دارو، می توان از ذغال فعال استفاده كرد. در صورت هوشیار نبودن بیمار و یا بی اثر بودن شربت ایپكا، معده بیمار را شستشو داد. كمی فشارخون را می توان با تنگ كننده های عروق و حملات تشنجی را با دیازپام یا فنیتوئین كنترل كرد. از مصرف داروهای محرك باید خودداری شود.